عباس رافعی کارگردان و تهیهکننده سینما درباره فیلم سینمایی «غیبت موجه» که این روزها روی پرده سینماها رفته گفت: فیلم «غیبت موجه» زمان کرونا یعنی سال ۹۹ ساخته و سال ۱۴۰۰ آماده نمایش شد ولی متاسفانه سوء تعبیرهای شورای اداره نظارت آن زمان، درباره محتوای فیلم، مشکلاتی برای اکران آن به وجود آورد و متاسفانه فیلم توقیف شد و فرصت اکران پیدا نکرد.
به گفته او، این سوءتعبیرها به شوراهای بعدی نیز منتقل شده و این باعث شد در هر دورهای بخشی از فیلم به خاطر ممیزیها، حذف و سانسور شود و فیلم در حال اکران فیلمی نیست که من در آن زمان با شور و اشتیاق ساختم.
رافعی در پاسخ به اینکه چرا در این دوره برای فیلم اصلی مجوز نگرفتید خاطرنشان کرد: این فیلم همزمان با تغییر شورا با همان ممیزیهای قبلی پروانه نمایش گرفت و من به خاطر مسائلی که پیش آمده بود، نگران شدم که فیلم اصلی را برای دریافت پروانه نمایش ارائه دهم چون ممکن بود با ممیزیها و مسائل جدیدی روبهرو شود و به خاطر تاخیر زیاد در اکران فیلم تصمیم گرفتیم همین نسخه از فیلم را اکران کنیم.
بخشهای زیادی از فیلم را حذف کردیم
کارگردان «غیبت موجه» در پاسخ به اینکه چه موضوعاتی موجب سوء تعبیرهای شورای نمایش شده بود تصریح کرد: اعضای شورا تعبیرهای سمبلیک و نمادین از کاراکترهای فیلم داشتند؛ چون کاراکترهای فیلم از مسئولین مدرسه مانند مدیر، معاون و … تشکیل شده بنابراین هریک از کاراکترها را نمادی از افراد حکومتی تعبیر و تفسیر میکردند مثلا میپنداشتند مدیر نماد رئیس دولت است و معاون نیز و … است که همگی در اداره مدرسه ناتوان هستند و هر یک منافع شخصی را بر منافع مدرسه ترجیح میدهند؛ این تعبیرها منجر به سوءتفاهمهایی شد که متاسفانه به حذف بخشهای زیادی از داستان و کاهش کیفیت فیلم منجر شد و ما برای اینکه فیلم پروانه نمایش بگیرد دست از مقاومت برداشتیم و بخشهای زیادی از فیلم را حذف کردیم.
اگر سانسورها نبود مخاطب فیلم را بهتر درک میکرد
کارگردان فیلم سینمایی «پروانهای در باد» درباره علت ناراضی بودن برخی از مخاطبین از داستان فیلم «غیبت موجه» تاکید کرد: بخشیهای از فیلم به دلیل سانسور و حذفهای پیدرپی برای مخاطب مبهم است که این امر بر رضایت تماشاگران تأثیر منفی گذاشته. البته این ابهام مربوط به داستان اصلی فیلم نیست بلکه به خاطر حذفیاتی است که به خاطر ممیزیها در فیلم اعمال شده و اگر این سانسورها نبود مخاطب فیلم را بهتر درک میکرد، البته من پیشبینی میکردم به خاطر گنگ شدن داستان، فیلم نتواند محتوا را به تماشاگر منتقل کند؛ با همه این تفاسیر، نقدهای منتقدین باسابقه موجب دلگرمی من شد چون نقاط ضعف و قوت فیلم بدون غرض بیان شده بود که به نظر میرسید مقصود اصلی و فضاسازی فیلم را درک کردهاند.
وی ادامه داد: مخاطب خاص که به سینما علم بیشتری دارد با فیلم ارتباط بهتری گرفته است ولی مخاطب عام به دلیل تماشای فیلمهایی با داستانهای ساده و بدون پیچیدگی که کمتر لایهپردازی دارد، به خوبی نمیتواند به لایههای زیرین فیلم و نمادپردازیها پیببرد چون طی این سالها فیلمهایی بدون پیچیدگی داستانی که نیازمند تفکر نیست را به تماشا نشان دادهایم به همین دلیل فیلم «غیبت موجه» بیشتر مورد پسند مخاطب خاص قرار گرفته تا مخاطب عام که فقط در پی سرگرمی است.
رافعی ادامه داد: درصدد هستیم تا در زمان اکران فیلم در پلتفرمها، اگر مورد موافقت مسئولین قرار گیرد نسخه اصلی فیلم را بدون ممیزی نمایش دهیم؛ در این صورت مخاطب میتواند داستان اصلی فیلم را بهتر درک کرده و درباره آن قضاوت کند.
«غیبت موجه» شبیه «اجارهنشینها» است
رافعی با اشاره به اینکه فیلم سینمایی «غیبت موجه» شباهتهایی با «اجارهنشینها»ی مرحوم مهرجویی دارد گفت: «غیبت موجه» از نظر تک لوکیشن و چندلایه بودن شباهتهایی با فیلم «اجاره نشینها» دارد.
این کارگردان سینمایی در ادامه افزود: چون فیلم در دوران کرونا ساخته شد تصیمیم گرفتیم لوکیشنها در یک مدرسه بزرگ متمرکز شود و از فضای مدرسه برای قسمتهای مختلف فیلم استفاده کردیم ضمن اینکه داستان نیز بازگو کننده شرایط کروناست چون میخواستیم فیلم سندی تصویری از شرایط زندگی در دوران کرونا باشد.
سوپراستارهای دهههای قبل را به سینمای ایران یادآوری کردم
رافعی درباره نحوه انتخاب بازیگران و دورشدن از بازیگران تکراری سینما خاطرنشان کرد: برخی از کارگردانان به خاطر گیشه یا اعتبار بخشی هنری به فیلمشان از بازیگران خاص استفاده میکنند، در واقع اعتبار فیلمشان را منوط به حضور آن بازیگران میدانند؛ بلعکس فیلمهایی هستند که بازیگران با حضور در آنها اعتبار پیدا میکنند. در طول زمان به دلیل حضور تعداد محدودی از بازیگران و قبضه شدن بیلبوردها توسط آنها، فرصت حضور بازیگران پیشکسوت در فیلمها که اعتبار سینمای ایران بودند گرفته شده، بازیگرانی که در زمانی در غیبت فضای مجازی و تبلیغات کاذب، سوپراستارسینمای ایران بودند. من در این فیلم سعی کردم سوپراستارهای دهههای قبل را به سینمای ایران یادآوری کنم به همین دلیل از ابوالفضل پورعرب به عنوان پیشکسوت برای بازی در این فیلم دعوت کردم گرچه نقش ایشان کمی سخت و پیچیده بود ولی به خوبی این نقش را بازی کردند و یکی از بهترین گزینهها در این نقش بودند که توانستند منظور و تم فیلم و کاراکتر را منتقل کنند.
وی افزود: بازیگران این فیلم ترکیبی از بازیگران نسل قدیم و نسل جدید سینما است و این ترکیب بازیگران برای من جذاب و سرشار از احترام بود، سینمای ایران باید علاوه بر ارائه لوح و تقدیرنامه به پیشکسوتان آنها را در عرصه بازیگری همچنان بهکار بگیرد تا تجربه، منش و کردار آنها به هنرمندان جدیدتر منتقل شود.
لعیا زنگنه و احمد مهرانفر را به سینمای ایران معرفی کردم
رافعی درباره چگونگی روند انتخاب بازیگر در فیلمهای بعدی خود گفت: من همواره سعی کردم در فیلمهای خود، بازیگران جدیدی به سینمای ایران معرفی کنم برای مثال در اولین فیلم خود «راز مینا» لعیا زنگنه را به سینمای ایران معرفی کردم و همین طور «احمد مهرانفر» و بسیاری از بازیگران دیگر، در فیلمهای بعدی خود نیز همچون گذشته از بازیگران دهههای قبل و بازیگران نوظهور استفاده خواهم کرد.
کارگردان فیلم سینمایی «آفتاب برهمه یکسان میتابد» در پایان با اشاره به موضوع خودسانسوری و محدودیتهای نظارتی تاکید کرد: کارگردانانی که سالها در سینمای ایران در دولتهای مختلف کار کردهاند با محدودیتها آشنا هستند و خودشان در رعایت ممیزیها سختگیری میکنند بنابراین از متولیان فرهنگ و هنر میخواهم که به فیلمسازان اعتماد کنند و نگران نباشند که یک فیلم بتواند جامعه را دگرگون کند، زیرا قدرت یک فیلم در این حد نیست، اجازه دهند فیلمسازان بدون نگرانی از توقیف فیلم با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند.
رافعی با تاکید بر اینکه با تولید فیلمهای متنوع و متعدد میتوان فرهنگسازی کرد و ذائقه تماشاگران را تغییر داد گفت: گرچه در گذشته این روند با تکرار مضامین و بازیگران محدود به شکل غلط انجام شده و به سمت انحطاط فرهنگی حرکت کرده ولی امیدوارم سینما ایران بتواند با تولید فیلمهای مناسب به شکل صحیح و مؤثر در فرهنگسازی و ارتقاء سطح فرهنگی جامعه نقشآفرین باشد.
نظر شما